درواقع هریک از این دو دستگاه برای کاربردهای متفاوتی ساخته شدند؛ اما پیشرفت تکنولوژی باعث شد که محدودیت‌های هریک تا حد بسیاری برداشته شود و بتوان از هردو دستگاه برای کاربردهایی یکسان استفاده کرد. 

شاید از مهم‌ترین تفاوت‌های سخت‌افزاری میان نمایشگر و تلویزیون خانگی بتوان به برخورداری تلویزیون از تیونر فرکانس رادیویی یا RF Tuner، بلندگوهای توانمندتر، کنترل از راه دور و موارد دیگر اشاره کرد که در ادامه به بررسی هریک از این موارد خواهیم پرداخت.

طبیعتا تفاوت در ابعاد صفحه‌نمایش نیز از وجوه تمایز میان نمایشگر و تلویزیون خانگی است. اصولا تلویزیون‌های خانگی جدید در ابعاد به‌مراتب بزرگ‌تری نسبت به نمایشگرها تولید می‌شوند. بااین‌حال باید گفت مواردی ازجمله ابعاد نمایشگر یا قیمت از موارد پیش‌پا افتاده هستند و هر کاربری از چنین مواردی آگاه است. به همین علت نگاهی عمیق‌تر به تفاوت‌های کمتر اشاره‌شده خواهیم داشت. با زومیت همراه شوید.

نمایشگر

نمایشگر را می‌توان دستگاهی خروجی برای نمایش اطلاعات و داده‌های تصویری رایانه شخصی دانست. درواقع وظیفه نمایشگر، ارائه اطلاعات گرافیکی به کاربر است. نمایشگر یا مانیتور قادر به پردازش اطلاعات گرافیکی نیست؛ بلکه چنین اتفاقی در قطعه‌ی سخت‌افزاری دیگری به‌نام واحد پردازنده گرافیکی یا GPU صورت می‌گیرد. 

از دیگر تفاوت‌های واضح میان تلویزیون‌های خانگی و مانیتورها می‌توان به تراکم پیکسلی اشاره کرد. نمایشگرها برخلاف تلویزیون‌های خانگی از صفحه نمایشی با ابعاد کوچک‌تر استفاده می‌کنند که درنتیجه به تراکم پیکسلی بالاتری ختم می‌شود. تراکم پیکسلی به میزان پیکسل‌های موجود در هر اینچ از صفحه‌نمایش گفته می‌شود و عواملی مانند ابعاد صفحه‌نمایش و رزولوشن، تأثیر مستقیمی روی افزایش یا کاهش آن دارند.

اصولا نمایشگرها روی میز کامپیوتر قرار داده می‌شوند؛ اما به‌طور معمول، امکان اتصال مدل‌های مختلف تلویزیون‌های خانگی مدرن به دیوار وجود دارد. درست مانند تلویزیون‌های خانگی، مدل‌های اولیه نمایشگرها نیز از فناوری لامپ‌های پرتوی کاتودی یا CRT استفاده می‌کردند. 

تلویزیون‌ها و نمایشگرهای مجهز به لامپ پرتوی کاتودی درواقع متشکل از تفنگ الکترونی، صفحه‌ای با پوشش فلورسنت و همچنین ابزار داخلی و خارجی برای شتاب‌دهی و کانونی‌کردن اشعه‌ی الکترون می‌شوند. هدف اصلی نیز نمایش تصاویر روی صفحه‌ی فلورسنتی بود.

نمونه‌های اولیه تلویزیون‌ها و نمایشگرهای مجهز به لامپ پرتوی کاتودی به‌صورت مونوکروم بودند و تصاویر را به‌صورت سیاه و سفید پخش می‌کردند؛ اما بعدها مدل‌هایی عرضه شد که قادر به ارائه‌ی تصاویر در رنگ‌های مختلف بودند.

نمایشگرها و تلویزیون‌های CRT یا لامپ پرتوی کاتدی در سه مدل عرضه شدند؛ محدب یا کروی، مسطح یا فلت و مقعر یا استوانه‌ای‌.

• محدب یا کروی: مدل‌های اولیه که نمایشگری محدب داشتند. میدان دید محدود از معایب اصلی تلویزیون‌های CRT با صفحه‌نمایش محدب محسوب می‌شد.
• فلت یا مسطح: در مدل‌های فلت، تلویزیون‌های CRT از صفحه‌نمایشی مسطح برخوردار شدند که علاوه بر ارائه میدان دید بهتر، تشعشعات کمتری ساطع می‌کردند و البته کیفیت تصاویر به‌مراتب بهتری نسبت به مدل‌های محدب داشتند.
• مقعر یا استوانه‌ای: در این مدل از تلویزیون‌های CRT، صفحه‌نمایش از انحنای خفیفی (به‌سمت داخل) برخوردار بود و مهم‌ترین مزیت آن نسبت به تلویزیون‌ها و نمایشگرهای فلت، ارائه‌ی میدان دید بهتر بود. بااین‌حال با معرفی پنل‌های LCD، تمامی مدل‌های تلویزیون‌ها و نمایشگرهای CRT به‌مرور زمان، کنار گذاشته شدند.

با معرفی پنل‌های LCD انقلابی بزرگ در نمایشگرهای رایانه‌های شخصی به وجود آمد. سپس شاهد معرفی مدل‌های مدرن‌تر با ویژگی‌های بیشتر بودیم. در صورتی که علاقه‌مند به کسب اطلاعات بیشتر در مورد پنل‌های صفحه‌نمایش هستید، مقاله «مقایسه AMOLED ،OLED ،LED ،LCD و پلاسما؛ تشریح عمیق پنل‌های صفحه‌نمایش» را از دست ندهید.

به‌مرور زمان با پیشرفت پنل‌های نمایشگر و معرفی مدل‌های جدیدتر، بسیاری از مزیت‌های نمایشگرها نسبت به تلویزیون‌های خانگی از میان برداشته شد: برای مثال می‌توان به رزولوشن اشاره کرد. تعداد پیکسل‌ها در صفحه‌نمایش تلویزیون‌های خانگی به‌قدری کم بود که قادر به نمایش درست متون نبودند. بااین‌حال، تلویزیون‌های مدرن‌تر به‌قدری در زمینه ارائه رزولوشن بالا در نمایشگرهایی با ابعاد بزرگ پیشرفت کرده‌اند که دیگر نمی‌توان رزولوشن را از دلایل برتری مانیتورها دانست.

با وجود اینکه تلویزیون‌ها و نمایشگرها از نظر فناوری صفحه‌نمایش و پنل به‌کار رفته در آن بسیار شبیه به یکدیگر شده‌اند؛ اما تفاوت‌هایی ازجمله نرخ نوسازی (Refresh Rate) مشاهده می‌شود. مدل‌های اولیه تلویزیون‌های خانگی از نرخ نوسازی ۵۰ هرتزی استفاده می‌کردند و مدل‌های بعدی مجهز به نرخ نوسازی ۶۰ هرتزی شدند.

درحال‌حاضر می‌توان به تلویزیون‌های خانگی مدرن اشاره کرد که مجهز به نرخ نوسازی ۱۲۰ هرتزی هستند؛ نرخی که کنسول‌های نسل بعدی ایکس باکس سری ایکس و پلی استیشن ۵ نیز از آن استفاده می‌کنند. بااین‌حال در میان نمایشگرها می‌توان به مدل‌هایی برخورد که نرخ نوسازی ۲۴۰ هرتزی نیز به کاربران ارائه می‌دهند.

گفته می‌شود که برخی از تلویزیون‌ها قادر به ارائه نرخ نوسازی بالاتری نیز هستند؛ اما باید در نظر داشت که چنین اتفاقی به‌صورت نرم‌افزاری رخ می‌دهد و در برخی موارد ممکن است تأثیر بدی روی تجربه گیمینگ بگذارد.

بااین‌حال، اگر تجربه گیمینگ را حذف کنیم با نرخ پایین نوسازی در تلویزیون‌های خانگی به مشکلی برنخواهیم خورد؛ اما در نمایشگرها، نرخ نوسازی اهمیت ویژه‌ای دارد و به اجرای بازی‌ها خلاصه نمی‌شود.

بیشتر بدانید

نرخ نوسازی چیست: نرخ نوسازی به تعداد دفعاتی می‌گویند که تصویر در هر ثانیه روی نمایشگر، به‌روزرسانی می‌شود. درواقع نرخ نوسازی شامل تصاویری پیاپی از فریم‌های یکسان است و زمانی‌که گفته می‌شود نرخ نوسازی نمایشگری روی ۶۰ هرتز تنظیم شده است، درواقع عمل نوسازی تصاویر در هر ثانیه، ۶۰ بار صورت می‌گیرد.

نرخ فریم چیست: نرخ فریم که واحد آن فریم‌برثانیه است، درواقع به بسامد نمایش داده‌شده از فریم‌ها روی نمایشگر گفته می‌شود. در مثالی ساده‌تر زمانی‌که گفته می‌شود بازی با ۶۰ فریم‌بر‌ثانیه در حال اجرا است یعنی کارت گرافیک توانسته در هر ثانیه، ۶۰ فریم از بازی را رندر کند. 

تفاوت نرخ فریم و نرخ نوسازی چیست: نرخ فریم به واحد پردازش گرافیکی دستگاه مرتبط است که چه تعداد فریم از محتوا در ثانیه رندر می‌شود و نرخ نوسازی نیز بیانگر تعداد دفعاتی است که صفحه‌نمایش مانیتور در هر ثانیه به‌روزرسانی می‌شود. در صورتی که نرخ فریم بیشتر از نرخ نوسازی باشد و هم‌گام‌سازی شکل نگیرد کاربر با بریده شدن تصاویر روی صفحه‌نمایش مواجه خواهد شد.

تلویزیون خانگی

تلویزیون‌های خانگی نیز مانند نمایشگرها با هدف پخش محتوای تصویری و ویدیویی ساخته شده‌اند؛ البته با این تفاوت که نمایشگرها برای پخش محتوا نیاز به دستگاه دیگری دارند، اما تلویزیون‌های خانگی به لطف برخورداری از RF Tuner می‌توانند با دریافت سیگنال، محتوای شبکه‌های تلویزیونی محلی را پخش کنند.

درحال‌حاضر تلویزیون‌های خانگی در ابعاد مختلفی تولید و عرضه می‌شوند که حتی در برخی موارد شاهد معرفی مدل‌هایی با ابعاد نمایشگر ۸۸ اینچ یا بزرگ‌تر نیز هستیم. بااین‌حال، مهم‌ترین تفاوت میان نمایشگر با تلویزیون خانگی در ابعاد صفحه‌نمایش نیست؛ بلکه در برخورداری تلویزیون‌ها از تیونر فرکانس‌های رادیویی یا RF Tuner است.

تیونر درواقع بخشی از گیرنده رادیویی در تلویزیون است که سیگنال‌های الکتریکی در فرکانس‌های رادیویی را ازطریق آنتن دریافت می‌کند و آن را بعد از تقویت اولیه به سیگنالی در فرکانسی مشخص (فرکانس میانی) تبدیل می‌کند. 

به بیانی ساده، فرکانس‌های رادیویی متشکل هستند از سیگنال‌های صوتی و تصویری که تیونر تلویزیون پس از دریافت آن‌، سیگنال‌ها را به بخش‌های مرتبط برای پخش صدا و تصویر می‌فرستد. با ذخیره هر کانال تلویزیونی، درواقع مشخصات فرکانس آن در حافظه‌ی تلویزیون قرار می‌گیرد و زمانی‌که کاربر، کانال مد نظر را انتخاب کرد، تیونر اطلاعات فرکانس مربوطه را دریافت و به بخش‌های مدنظر انتقال می‌دهد.

درحالی‌که تلویزیون‌های قدیمی، قادر به پردازش سیگنال‌های فرکانس رادیویی بودند، نمایشگرها به نحوی طراحی شده بودند که سیگنال‌های ویدیویی را پردازش کنند. شاید در محصولات مدرن چنین اتفاقی رخ ندهد و درواقع بتوان به لطف برخورداری از کامپیوتر از نمایشگر یا تلویزیون استفاده‌ی مشابهی کرد؛ اما محصولات قدیمی به چنین شکلی نبودند.

تفاوت میان سیگنال ویدیویی و سیگنال فرکانس رادیویی چیست؟

در تعریف فرکانس رادیویی باید گفت به محدوده‌ای از نوسانات در بازه‌ی ۳۰ کیلوهرتز تا ۳۰۰ گیگاهرتز گفته می‌شود که درواقع بسامد موج‌های رادیویی و جریان‌های متناوبی هستند که سیگنال‌های رادیویی را حمل می‌کنند. در طرف دیگر، سیگنال‌های ویدیویی از طرف منبعی با قابلیت پردازش تصویر جهت کنترل تصویر به نمایشگر پویشی فرستاده می‌شوند. این سیگنال‌ها حاوی اطلاعات نمایشی به‌همراه سیگنال‌های هم‌زمان‌سازی افقی و عمودی هستند. اصولا سیگنال ویدیویی در دو دسته آنالوگ و دیجیتال دسته‌بندی می‌شود.

تفاوت‌های قابل ملاحظه‌ای میان سیگنال ویدیویی و سیگنال فرکانس رادیویی وجود دارد که عبارت‌اند از:

قدرت سیگنال: قدرت سیگنال فرکانس رادیویی به‌مراتب از سیگنال ویدیوی بیشتر است.

نیاز به کابل مخصوص: سیگنال‌های فرکانس رادیویی از قدرت بالایی برخوردار هستند و به همین دلیل نیاز به کابل‌های ضخیم‌تر مانند کابل‌های کواکسیال دارند. این موضوع در حالی است که برای انتقال سیگنال ویدیویی می‌شود از کابل‌های معمولی استفاده کرد. سیم‌های کواکسیال، مدل‌های مختلفی دارند که گاهی بر مبنای امپدانس تقسیم‌بندی می‌شوند. اصولا دو امپدانس ۵۰ و ۷۵ اهمی کابل‌های کواکسیال را از یکدیگر متمایز ساخته‌اند که برای مصارف تلویزیون‌های خانگی بیشتر از کابل‌هایی با امپدانس ۷۵ اهم استفاده می‌شود. از مدل‌های رایج کابل کواکسیال با امپدانس ۷۵ اهم می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• کابل RG6: برای اتصال آنتن هوایی به تلویزیون‌های خانگی یا مصارف مشابه استفاده می‌شود. نرخ میراکنندگی آن به ۵/۶۵ می‌رسد.
• کابل RG11: با میراکنندگی ۳/۶۵ دارای کارایی مشابه با RG6 است، البته با این تفاوت که می‌توان از آن برای فواصل طولانی برای مثال ساختمان‌های بلند استفاده کرد.
• کابل RG59: قادر به توزیع سیگنال‌های ویدیویی آنالوگ و دیجیتال است و اصولا برای استفاده در دوربین‌های مدار بسته طراحی شده است . این کابل از حداکثر ثبات فاز مورد نیاز بهره می‌برد و درکنار انعطاف‌پذیری مسیریابی از میراکنندگی ۹/۷۰۸ برخوردار است.

در نظر داشته باشید که میراکنندگی برگرفته از میرایی یا Damping است. میرایی، خاصیتی از علم فیزیک محسوب می‌شود که به‌عبارتی باعث کاهش دامنه‌ی نوسان در سیستم‌های نوسانی می‌شود.

کابل‌های کواکسیال در دو نوع Thin Net و Thick Net عرضه می‌شوند که مدل Thin Net به دلیل نرم و قابل انعطاف بودن در سیستم شبکه‌ استفاده می‌شود و قادر به ارسال سیگنال تا فاصله ۱۸۵ بدون تضعیف آن است. کابل Thick Net از هسته مسی ضخیم‌تری استفاده می‌کند که درنتیجه باعث می‌شود اطلاعات تا برد طولانی‌تری بدون تعضیف سیگنال ارسال شوند. گفته می‌شود کابل Thick Net قادر به ارسال سیگنال تا ۵۰۰ متر بدون تضعیف آن است.

نوع محتوای انتقالی: فرکانس رادیویی قادر به انتقال محتوای صوتی و تصویری است؛ اما سیگنال ویدیویی یا تصویری تنها محتوای تصویری را منتقل می‌کند. فرکانس‌های رادیویی شامل طیف‌های موج مختلفی در دامنه محدوده‌ی وسیعی می‌شوند که برای مثال می‌توان به فرکانس بسیار پایین ELF در محدوده فرکانسی ۱۰۰ هرتز تا ۳ کیلوهرتز تا فرکانس بسیار بالای EHF با محدوده ۳۰ تا ۳۰۰ گیگاهرتز اشاره کرد.

اصولا زمانی‌که در مورد تلویزیون‌های خانگی صحبت می‌کنیم درواقع به محدوده فرکانس‌های VHF ،HF و UHF اشاره می‌شود. دامنه‌ی محدوده‌ی فرکانس طیف موج موارد ذکرشده به شرح زیر است:

• فرکانس HF: از ۳ مگاهرتز شروع شده و تا ۳۰ مگاهرتز می‌رسد. 
• فرکانس VHF: از ۳۰ مگاهرتز شروع شده و تا ۳۰۰ مگاهرتز می‌رسد.
• فرکانس UHF: از ۳۰۰ مگاهرتز شروع شده و تا ۳ گیگاهرتز می‌رسد.

اتحادیه بین‌المللی مخابرات، محدوده فرکانس‌ها را باتوجه‌به بسامدی که دارند، تقسیم‌بندی کرده است. HF معادل High Frequency یا فرکانس بالا است. VHF نیز معادل Very High Frequency یا فرکانس بسیار بالا بوده و به UHF یا Ultra High Frequency نیز فرکانس فرابالا گفته می‌شود.

درحال‌حاضر اکثر شبکه‌های تلویزیونی، شبکه‌های موبایل، GPS و موارد مشابه در محدوده فرکانسی UHF قرار می‌گیرند و سیگنال‌های حامل اطلاعات آن‌ها در محدوده ۳۰۰ مگاهرتز تا ۳ گیگاهرتز قرار دارد.

منبع ارسالی فرکانس: فرکانس‌های رادیویی از دکل‌های مخابراتی یا ماهواره‌ها ارسال می‌شوند و توسط گیرنده‌ها دراختیار کاربران قرار می‌گیرند؛ اما سیگنال‌های تصویری توسط منابعی مانند دستگاه‌های پخش ویدئو، کامپیوترها، دوربین‌ها، سینمای خانگی و موارد مشابه تولید و برای پخش به تلویزیون یا نمایشگر ارسال می‌شوند.

تفاوت‌های موجود میان نمایشگر و تلویزیون خانگی

تا اینجا به برخی از تفاوت‌های میان نمایشگر و تلویزیون‌های خانگی اشاره کردیم؛ اما این تفاوت‌ها مرتبط با محصولات قدیمی هستند و درحال‌حاضر بسیاری از چنین تفاوت‌هایی از بین رفته‌اند؛ برای مثال گیرنده‌های دیجیتال می‌توانند فرکانس‌های رادیویی را دریافت کرده و آن‌ها را تبدیل به سیگنال‌های تصویری کنند و درنتیجه با اتصال گیرنده به نمایشگر از تماشای شبکه‌های تلویزیونی لذت ببرید.

درواقع پیشرفت تکنولوژی و معرفی محصولات جدید باعث شده است که تلویزیون‌های مدرن و نمایشگرها بیشتر شبیه به یکدیگر شوند. بااین‌حال، هنوز تفاوت‌های قابل ملاحظه‌ای مشاهده می‌شود. درکنار آن پیشرفت علم باعث شده تا مدل‌های جدید تلویزیون‌های خانگی مجهز به امکاناتی ازجمله دستیار هوشمند یا سیستم‌عامل بشوند که تقریبا در هیچ نمایشگری مشاهده نمی‌شود. در ادامه به بررسی هریک از این موارد خواهیم پرداخت.

زمان پاسخگویی: به دلیل اینکه نمایشگرها برای اهدافی خاص طراحی شده‌اند که می‌توان به تجربه حرفه‌ای بازی، انجام کارهای گرافیکی و طراحی و موارد مشابه اشاره کرد، نسبت به تلویزیون‌های خانگی از زمان پاسخگویی به‌مراتب بهتری برخوردار هستند. درواقع می‌توان در بازار، نمایشگرهایی یافت که زمان پاسخگویی آن‌ها به ۱ میلی ثانیه می‌رسد.

برای درک بهتر باید گفت که زمان پاسخگویی به بازه زمانی اشاره می‌کند که محتوا از منبع (کنسول بازی، رایانه و..) گرفته شده و در صفحه‌نمایش به کاربر ارائه می‌شوند. درواقع وقتی می‌گوییم نمایشگری از زمان پاسخگویی ۱ میلی‌ثانیه برخوردار است به تأخیر موجود در پخش محتوا (رسیدن اطلاعات از منبع تا به نمایش درآمدنشان در مانیتور) اشاره می‌کنیم. بااین‌حال، زمان پاسخگویی در تلویزیون‌های خانگی به غیر از اجرای بازی‌ها یا گیمینگ اهمیت چندانی ندارد؛ زیرا نحوه کاربری در آن‌ها کاملا با نمایشگرها متفاوت است.

درحالی‌که تلویزیون‌های مدرن از زمان پاسخگویی بالا رنج می‌برند؛ اخباری به گوش می‌رسد که نمایشگرهایی با زمان پاسخگویی ۰/۵ میلی‌ثانیه نیز در حال ساخت هستند. اهمیت زمان پاسخگویی در انجام بازی‌های آنلاین مشاهده می‌شود. در این زمینه مقالات مختلفی در زومیت تهیه شده است که می‌توانید مقاله «چرا فراتر از رزولوشن 4K در تلویزیون‌هایی با ابعاد کوچک ناکارآمد است؟» را مطالعه کنید.

به مواردی مانند همگام‌سازی G-Sync و Free Sync نیز می‌توان اشاره کرد که توسط دو غول انویدیا و AMD ارائه شده‌اند؛ اما کمتر کسی رایانه شخصی خود را برای اجرای بازی به تلویزیون‌های خانگی متصل می‌کند. در زمینه ارائه رنگ‌های دقیق نیز چنین موضوعی مطرح است. درواقع ارائه رنگ‌های واقعی تنها در زمانی بسیار اهمیت دارد که کاربر به‌دنبال طراحی گرافیکی باشد.

اصولا طراحان گرافیکی نیز برای طراحی و خلق آثار هنری دیجیتالی به‌دنبال ادوات مخصوص هستند که نمایشگری با توانایی ارائه‌ی دقت رنگ بسیار بالا نیز یکی از آن‌ها محسوب می‌شود. در حقیقت به ندرت گرافیست یا طراحی از تلویزیون‌های خانگی برای کارهای طراحی استفاده می‌کند و برخورداری نمایشگرها از چنین مشخصاتی زمانی ارزشمند است که در زمینه طراحی با تلویزیون‌های خانگی بررسی شوند.

آمارها نشان می‌دهد شمار کاربران کامپیوترهای شخصی که هم‌زمان از دو یا چند نمایشگر استفاده می‌کنند به‌سرعت در حال افزایش است. بااین‌حال، استفاده از چند نمایشگر ایراداتی نیز دارد که برای مثال می‌توان به اشغال فضای بسیار اشاره کرد.

شاید به فکر خیلی از کاربران برسد که به‌جای استفاده از چند نمایشگر از تلویزیونی با صفحه‌نمایش بزرگ استفاده کنند؛ اما در اکثر موارد، کیفیت بد محتوای به‌نمایش‌ درآمده از کامپیوتر روی تلویزیون‌ها به‌خصوص درمورد ناخوانایی متون باعث می‌شود که کاربران از چنین تصمیمی صرف‌نظر کنند.

همین امر سوالی به وجود می‌آورد که تلویزیون مناسب برای جایگزینی با مانیتورها چه مشخصاتی باید داشته باشد و درواقع چه ویژگی‌هایی سبب افزایش کیفیت محتوای خروجی رایانه‌های شخصی روی تلویزیون‌های خانگی می‌شود؟

درکنار اینکه مواردی ازجمله رزولوشن و میزان نرخ نوسازی بسیار مهم هستند، مواردی ازجمله نمونه‌برداری رنگی نیز اهمیت بسیاری دارند. درواقع اگر می‌خواهید تلویزیونی را به‌جای مانیتور انتخاب کنید باید درکنار برخورداری آن از نرخ نوسازی حداقل ۶۰ هرتز به بالا و رزولوشن 4K به دارا بودن آن از نمونه‌برداری رنگی ۴:۴:۴ نیز توجه ویژه‌ای داشته باشید.

در تعریف نمونه‌برداری رنگی باید توضیح داد که تصاویر دیجیتالی متشکل از پیکسل‌ها هستند و هر پیکسل نیز برای نمایش به دو مولفه‌ی روشنایی (Luma) و رنگ (Chroma) نیاز دارد. از آنجایی نیز که در مورد دنیای دیجیتال صحبت می‌کنیم اطلاعات از منبع تولید محتوا به منبع خروجی جهت پخش محتوا به‌صورت سیگنال ارسال می‌شود.

در هر سیگنال، داده‌هایی از دامنه‌های پیکسلی ۸ تایی به منبع خروجی ارسال می‌شود که شامل ۴ ستون و ۲ ردیف هستند. کارشناسان به چنین چینشی نرخ تصویر می‌گویند که از سه‌عدد با پارامتر‌های j:a:b‌  تشکیل می‌شوند.

درصورتی‌که مشخصات تلویزیون‌های مختلف را مشاهده کرده باشید احتمالا با اعدادی به شکل ۴:۴:۴، ۴:۲:۲ و ۴:۲:۰ آشنایی دارید. عدد ۴ که در هرسه مولفه مشاهده می‌کنید بیانگر  تعداد پیکسل‌ها در راستای افقی است و عدد دوم نیز نمونه‌های رنگ در ردیف اول و عدد سوم نیز تعداد نمونه‌های رنگ در ردیف دوم را مشخص می‌کند.

درواقع ۴:۴:۴ به این معنی است که دو ردیف متشکل از ۴ پیکسل درکنار یکدیگر قرار دارند که هر ۸ پیکسل می‌توانند رنگ متمایزی با یکدیگر داشته باشند. حال فرض کنید چنین الگوی در سرتاسر نمایشگر پیاده شده باشد. طبیعتا پردازش هر پیکسل به‌صورت مستقل انجام می‌شود و درنتیجه دستگاه مجبور به پردازش رنگ و روشنایی خروجی برای هر پیکسل است.

مهندسان برای کاهش میزان پردازش اطلاعات، الگوی نمونه‌برداری رنگ ۴:۲:۲ را پیاده‌سازی کردند. در چنین الگویی کروما یا رنگ هر پیکسل با پیکسل مجاور به اشتراک قرار داده می‌شد و درواقع پردازش کرومای پیکسل‌ها در سطح صفحه‌نمایش به نصف می‌رسید. درواقع با ارسال هر سیگنال، داده‌های مرتبط با درخشندگی تغییری نمی‌کرد؛ اما داده‌های کروما ۵۰ درصد کاهش می‌یافت.

برای کاهش هرچه بیشتر میزان پردازش رنگ در تصاویر، مهندسان الگوی نمونه‌برداری رنگ ۴:۲:۰ را معرفی کردند. در چنین روشی رنگ‌های ردیف دوم دقیقا از داده‌های رنگی ردیف اول کپی‌برداری می‌شود تا میزان پردازش رنگ‌ها ۷۵ درصد کاهش یابد.

حال، متوجه شده‌اید که چرا محتوای پردازش‌شده در رایانه شخصی به‌خصوص متون در تلویزیون‌هایی با نمونه‌برداری رنگی ۴:۲:۲ یا ۴:۲:۰ تا حد بسیار زیادی بی‌کیفیت است. درصورتی‌که می‌خواهید تلویزیونی مناسب برای استفاده به‌جای نمایشگرها خریداری کنید، باید مدلی سازگار با نمونه‌برداری رنگی ۴:۴:۴ خریداری کنید.

بااین‌حال در نظر داشته باشید که تلویزیون‌ها به‌صورت پیش‌فرض از نمونه‌برداری رنگی ۴:۴:۴ استفاده نمی‌کنند؛ زیرا کیفیت محتوای ویدیویی مانند فیلم و سریال در ۴:۲:۲ و ۴:۲:۰ کاهش چندانی ندارد. به همین علت اگر می‌خواهید از تلویزیون به‌جای نمایشگر استفاده کنید یا تجربه‌ی بهتری در اجرای بازی‌های ویدیویی داشته باشید، باید از قسمت تنظیمات تلویزیون، حالت نمونه‌برداری ۴:۴:۴ را فعال سازید. 

نرخ ابعاد تصویر: نمایشگرهای مدرن از نسبت ابعاد متفاوتی برخوردار شده‌اند و باتوجه‌به سلیقه کاربران رایانه‌های شخصی با صفحه نمایشی فوق عریض به بازار راه می‌یابند؛ نسبت ابعادی که در کمتر تلویزیون خانگی مشاهده می‌شود.

تلویزیون‌های خانگی از نسبت ابعاد استانداردی استفاده می‌کنند. مدل‌های قدیمی از نسبت ابعاد ۴ به ۳ یا ۴:۳ استفاده می‌کردند. در مدل‌های جدیدتر شاهد استفاده از نسبت ابعاد ۱۶ به ۹ و ۲۱ به ۹ هستیم. در تصویر زیر می‌توانید نمایش تصویر در نسبت ابعاد مختلف در تلویزیونی ۵۵ اینچی را مشاهده کنید.

در نمایشگرها نسبت ابعاد بیشتری استفاده می‌شود که برای مثال می‌توان به مدل‌های اولیه نمایشگرها با نسبت ۳:۲ اشاره کرد یا محصولات اخیر را مثال زد که از نسبت ابعاد ۳۲ به ۹ استفاده می‌کنند.

در نظر داشته باشید به مواردی مانند پنل‌های صفحه‌نمایش، نرخ کنتراست یا موارد دیگر نیز می‌توان اشاره کرد؛ اما تکنولوژی‌های استفاده‌شده در نمایشگرها و تلویزیون‌های خانگی هر روز به یکدیگر شبیه‌تر می‌شود و می‌توان جدیدترین نوع پنل‌های صفحه‌نمایش را در هر دو محصول مشاهده کرد. به همین علت، موارد مناسبی برای مقایسه نمایشگرها با تلویزیون‌های خانگی نیستند.

اتصالات ورودی/خروجی: هر دستگاه می‌تواند یکی از دو نوع اتصالات ورودی یا خروجی را داشته باشد؛ البته محصولاتی نیز هستند که از هر دو نوع اتصالات ورودی و خروجی بهره می‌برند. به زبان ساده، هر دستگاهی با استفاده از درگاه‌های ورودی، اطلاعاتی را از دستگاه‌های دیگر به‌دست می‌آورد و برای انتقال اطلاعات به دستگاه‌های دیگر از درگاه‌های خروجی استفاده می‌کند. نمایشگرها و تلویزیون‌های خانگی، هردو دارای درگاه‌های ورودی و خروجی مختلفی هستند. 

درگاه‌های خروجی/ورودی نمایشگر

• دیسپلی پورت
• HDMI
• DVI
• ورودی جک هدفون ۵ میلی‌متری (برای پخش صدا از بلندگوهای مانیتور)
• خروجی جک هدفون ۵ میلی‌متری (برای استفاده از هدفون)
• درگاه‌های USB

درگاه‌های خروجی/ورودی تلویزیون

• TOSLINK
• درگاه کابل کواکسیال
• SCART
• ورودی کامپوزیت
• ورودی کامپوننت
• HDMI
• خروجی جک هدفون ۵ میلی‌متری (برای استفاده از هدفون یا بلندگو)
• درگاه‌های USB
• درگاه اترنت برای اتصال تلویزیون به اینترنت

ممکن است نمایشگر یا تلویزیون خانگی شما یک یا چند عدد از درگاه‌های ذکرشده را نداشته باشند یا درگاه‌های دیگری برای آن‌ها تعبیه شده باشد. ما به موارد استانداردی اشاره کرده‌ایم که اصولا در اکثر نمایشگرها و تلویزیون‌های خانگی یافت می‌شوند.

امکان ضبط تصاویر در تلویزیون خانگی: برخی تلویزیون‌های خانگی قادر به ضبط ویدئو از شبکه‌های در حال پخش یا بازی‌های ویدیویی اجراشده توسط کنسول‌ها روی حافظه‌های فلش هستند؛ البته مدل‌هایی نیز در بازار وجود دارد که تلویزیون دارای حافظه ذخیره‌ سازی در ظرفیت‌های مختلف است و کاربر را از اتصال حافظه فلش برای ضبط ویدئو بی‌نیاز می‌سازد. چنین قابلیتی در نمایشگرها وجود ندارد.

امکان اتصال تلویزیون خانگی به اینترنت: درحال‌حاضر می‌توان تلویزیون‌های خانگی را به اینترنت متصل کرد و ازطریق اینترنت به شبکه‌های اینترنتی دسترسی داشت یا از برخی اپلیکیشن‌ها مانند آب‌و‌هوا، خبرخوان و موارد دیگر استفاده کرد. چنین ویژگی در نمایشگرها وجود ندارد و چنین محصولاتی برای نمایش هرگونه محتوایی به رایانه شخصی نیاز دارند.

سیستم‌عامل: تلویزیون‌های هوشمندی روانه بازار شده‌اند که از سیستم‌عامل استفاده می‌کنند؛ برای مثال می‌توان به اندروید تی‌وی یا اپل تی‌وی اشاره کرد که به کاربر امکان نصب اپلیکیشن‌های مختلف از جمله بازی‌ها را می‌دهند.

در مثالی کوتاه، اندروید تی‌وی‌ها به گوگل پلی دسترسی دارند و می‌شود انبوهی از اپلیکیشن‌های مختلف را روی آن‌ها دانلود و نصب کرد. برخورداری از حافظه ذخیره‌سازی از ویزگی‌های دیگر چنین محصولاتی است؛ زیرا برای نصب اپلیکیشن‌های مختلف نیاز به حافظه‌ای قابل دسترس وجود دارد. برای استفاده از اپلیکیشن‌ها دوربینی نیز اندروید تی‌وی‌های موجود در بازار تعبیه‌شده است؛ بااین‌حال مزیتی نسبت به نمایشگرها محسوب نمی‌شود، زیرا می‌توان به نمایشگرهایی اشاره کرد که دارای وب‌کم هستند.

دستیار هوشمند: طبیعتا با معرفی سیستم‌عامل برای تلویزیون‌های خانگی، قدم بعدی که انتظار می‌رفت افزودن دستیار هوشمند به چنین محصولاتی بود. درحال‌حاضر می‌توان به دستیارهای هوشمند گوگل اسیستنت، الکسا و سیری اشاره کرد که می‌توان در برخی از تلویزیون‌های خانگی هوشمند از آن‌ها استفاده کرد.

بلندگو: در نمایشگرها نیز می‌توان مدل‌هایی را یافت که بلندگوهای استریو دارند؛ اما این مدل از بلندگوها بسیار ضعیف هستند و کیفیت صدای خروجی نیز بسیار بد است. در مقایسه با نمایشگرها می‌توان به بلندگوهای به‌کار گرفته‌شده در تلویزیون‌های خانگی اشاره کرد که از انواع تکنولوژی‌های روز استفاده می‌کنند. علاوه بر آن به لطف درگاه‌های خروجی مختلف می‌شود به تلویزیون‌های خانگی بلندگوهای بیشتری متصل کرد.

کنترل از راه دور: تلویزیون‌ها دارای ابزاری کوچک اما کاربردی به‌نام کنترل از راه دور یا Remote Control هستند که مدیریت تلویزیون را برای کاربر به‌مراتب ساده‌تر می‌سازد. در مدل‌های اولیه، کنترلرها تنها برای تعویض کانال، افزایش یا کاهش صدای خروجی و خاموش و روشن کردن دستگاه استفاده می‌شدند؛ اما مدل‌های بهبودیافته از قابلیت‌های بیشتری برخوردار شدند تا امکان برنامه‌ریزی، جست‌وجوی کانال و مرتبط‌سازی آن‌ها ازطریق ریموت کنترل میسر شود.

بیشتر بدانید

اولین کنترل از راه دور در سال ۱۹۵۰ تولید شد. این کنترل که Lazy Bones نام داشت توسط شرکتی به‌نام زنیت الکترونیک (Zenith Electronics) ساخته شد و توسط کابلی به تلویزیون متصل می‌شد. روی کنترل، دکمه‌هایی برای تعویض کانال و افزایش یا کاهش صدای خروجی تلویزیون وجود داشت تا کاربر بدون نیاز به بلند شدن از جای خود بتواند از راه دور، کانال‌های تلویزیون را تعویض کند.

شرکت زنیت، کنترل از راه دور Lazy Bones را به قیمت ۳۰ دلار عرضه می‌کرد. با وجود قیمت بالای آن، مشتریان بسیاری داشت و به اولین کنترل از راه دور موفق در تاریخ فناوری‌های ارتباطی تبدیل شد.

جمع‌بندی

همان‌طور که در طول مقاله خواندید، تفاوت‌های سخت‌افزاری و نرم‌افزاری بسیاری میان نمایشگرها و تلویزیون‌های خانگی وجود دارد. با وجود اینکه تکنولوژی توانسته کاربردهای قدیمی را در هردو دستگاه ممکن سازد؛ اما کاربردهای جدیدی نیز برای هریک به وجود آمده است که در دیگری یافت نمی‌شود.

کار با اپلیکیشن‌ها مانند برقراری چت تصویری یا تماشای ویدیوها ازطریق سرویس‌های استریم قابلیتی بود که تنها ازطریق رایانه یا گجت‌های قابل حمل صورت می‌گرفت؛ اما تلویزیون‌های هوشمند نیز مجهز به چنین امکاناتی شده‌اند. شاید نکته بسیار مهم نیز عدم نیاز تلویزیون‌های هوشمند مانند نمایشگرها به دستگاه دیگری برای ارائه چنین خدماتی باشد.

درواقع شاید نمایشگرها را بتوان بهترین گزینه برای کاربردهایی مانند طراحی یا گیمینگ دانست؛ اما تلویزیون‌ها نیز پیشرفت قابل ملاحظه‌ای داشته‌اند. پیشرفت‌های تلویزیون‌های هوشمند در ارائه بهتر تصاویر ختم نمی‌شود؛ بلکه از دستیار هوشمند برخوردار هستند و فرامین صوتی کاربر را دریافت و اجرا می‌کنند.

مانیتور یا تلویزیون؛ کدام‌یک مناسب‌تر است؟

شاید در گذشته، کاربرد نمایشگر و تلویزیون‌های خانگی کمی متفاوت از یکدیگر بود؛ اما درحال‌حاضر مدل‌های جدید تلویزیون‌های خانگی از بسیاری از ویژگی‌های نمایشگرها برخوردار شده‌اند. بااین‌حال، در ادامه مثالی از گزینه‌ی مناسب برای کاربردهای متفاوت خواهیم زد.

تماشای محتوا: در تماشای محتوا باید به رزولوشن موردنیاز آن توجه داشته باشید؛ برای مثال، محتوای ویدیویی مانند فیلم و سریال نیاز به نمونه‌برداری رنگی ۴:۴:۴ ندارند و در مدل‌های ۴:۲:۲ یا ۴:۲:۰ نیز می‌توان از تماشای آن‌ها لذت برد.

استفاده با رایانه شخصی: طبیعتا نمایشگرها برای ارائه‌ی محتوای تصویری رایانه‌های شخصی ساخته‌ شده‌اند؛ اما اگر قصد استفاده از تلویزیون خانگی را دارید، باید موارد مختلفی را در نظر بگیرید. درواقع علاوه بر اینکه مواردی ازجمله نرخ نوسازی و رزولوشن اهمیت فراوانی پیدا می‌کنند؛ بلکه باید مطمئن شوید تلویزیون مدنظرتان از نمونه‌برداری رنگی ۴:۴:۴ پشتیبانی می‌کند. در غیر این صورت کیفیت محتوای خروجی رایانه شخصی به‌خصوص متون به‌شدت کاهش می‌یابد.

انجام بازی‌های آفلاین: بازی‌های ویدیویی به دو دسته تقسیم می‌شوند. بازی‌های آفلاین که اصولا از کمپین داستانی یا انجام مسابقات تشکیل داده شده و نیازی به اتصال آنلاین ندارند و بازی‌های آنلاین که طبیعتا زمان پاسخگویی تأثیر فراوانی روی عملکرد گیمر در طول بازی دارد. درصورتی‌که بخواهید برای کنسول‌های نسل هشتمی، تلویزیون یا نمایشگر تهیه کنید، مواردی ازجمله نرخ نوسازی ۶۰ هرتزی، رزولوشن FHD برای کنسول‌هایی مانند پلی استیشن 4 و ایکس باکس وان یا رزولوشن 4K برای پلی استیشن 4 پرو و ایکس باکس وان ایکس اهمیت فراوانی دارد. به‌دلیل اینکه به‌صورت رقابتی آنلاین بازی‌ها را تجربه نمی‌کنید، زمان پاسخگویی در اولویت پایین‌تری قرار می‌گیرد. برای تجربه کنسول‌های نسل بعدی ایکس باکس سری ایکس و پلی استیشن 5 بهتر است نمایشگر یا تلویزیونی 4K با نرخ نوسازی ۱۲۰ هرتزی داشته باشید تا تجربه‌ای حداکثری کسب کنید.

انجام بازی‌های رقابتی آنلاین: تقریبا تمامی مواردی که برای انجام بازی‌های آفلاین گفته شد، در مورد انجام بازی‌های رقابتی نیز صدق می‌کند. در انجام بازی‌های رقابتی، میزان تأخیر در پاسخگویی اهمیت فراوانی پیدا می‌کند. درحال‌حاضر، نمایشگرها بهترین گزینه برای انجام بازی‌های آنلاین هستند و مدل‌هایی نیز به بازار عرضه خواهد شد که از زمان پاسخگویی ۰/۵ میلی‌‌ثانیه‌ای بهره می‌برند. درصورتی‌که بیشتر به تجربه بازی‌های رقابتی آنلاین می‌پردازید نیازی به صرف هزینه بیشتر برای خرید نمایشگری 4K ندارید و درواقع نمایشگری FHD اما با زمان پاسخگویی بسیار کم و نرخ نوسازی ۶۰ هرتزی می‌تواند پاسخگوی نیازتان باشد.

امیدواریم مقاله برایتان مفید واقع شده باشد. 

شرکت زنیت، کنترل از راه دور Lazy Bones را به قیمت ۳۰ دلار عرضه می‌کرد. با وجود قیمت بالای آن، مشتریان بسیاری داشت و به اولین کنترل از راه دور موفق در تاریخ فناوری‌های ارتباطی تبدیل شد.

جمع‌بندی

همان‌طور که در طول مقاله خواندید، تفاوت‌های سخت‌افزاری و نرم‌افزاری بسیاری میان نمایشگرها و تلویزیون‌های خانگی وجود دارد. با وجود اینکه تکنولوژی توانسته کاربردهای قدیمی را در هردو دستگاه ممکن سازد؛ اما کاربردهای جدیدی نیز برای هریک به وجود آمده است که در دیگری یافت نمی‌شود.

کار با اپلیکیشن‌ها مانند برقراری چت تصویری یا تماشای ویدیوها ازطریق سرویس‌های استریم قابلیتی بود که تنها ازطریق رایانه یا گجت‌های قابل حمل صورت می‌گرفت؛ اما تلویزیون‌های هوشمند نیز مجهز به چنین امکاناتی شده‌اند. شاید نکته بسیار مهم نیز عدم نیاز تلویزیون‌های هوشمند مانند نمایشگرها به دستگاه دیگری برای ارائه چنین خدماتی باشد.

درواقع شاید نمایشگرها را بتوان بهترین گزینه برای کاربردهایی مانند طراحی یا گیمینگ دانست؛ اما تلویزیون‌ها نیز پیشرفت قابل ملاحظه‌ای داشته‌اند. پیشرفت‌های تلویزیون‌های هوشمند در ارائه بهتر تصاویر ختم نمی‌شود؛ بلکه از دستیار هوشمند برخوردار هستند و فرامین صوتی کاربر را دریافت و اجرا می‌کنند.

مانیتور یا تلویزیون؛ کدام‌یک مناسب‌تر است؟

شاید در گذشته، کاربرد نمایشگر و تلویزیون‌های خانگی کمی متفاوت از یکدیگر بود؛ اما درحال‌حاضر مدل‌های جدید تلویزیون‌های خانگی از بسیاری از ویژگی‌های نمایشگرها برخوردار شده‌اند. بااین‌حال، در ادامه مثالی از گزینه‌ی مناسب برای کاربردهای متفاوت خواهیم زد.

تماشای محتوا: در تماشای محتوا باید به رزولوشن موردنیاز آن توجه داشته باشید؛ برای مثال، محتوای ویدیویی مانند فیلم و سریال نیاز به نمونه‌برداری رنگی ۴:۴:۴ ندارند و در مدل‌های ۴:۲:۲ یا ۴:۲:۰ نیز می‌توان از تماشای آن‌ها لذت برد.

استفاده با رایانه شخصی: طبیعتا نمایشگرها برای ارائه‌ی محتوای تصویری رایانه‌های شخصی ساخته‌ شده‌اند؛ اما اگر قصد استفاده از تلویزیون خانگی را دارید، باید موارد مختلفی را در نظر بگیرید. درواقع علاوه بر اینکه مواردی ازجمله نرخ نوسازی و رزولوشن اهمیت فراوانی پیدا می‌کنند؛ بلکه باید مطمئن شوید تلویزیون مدنظرتان از نمونه‌برداری رنگی ۴:۴:۴ پشتیبانی می‌کند. در غیر این صورت کیفیت محتوای خروجی رایانه شخصی به‌خصوص متون به‌شدت کاهش می‌یابد.

انجام بازی‌های آفلاین: بازی‌های ویدیویی به دو دسته تقسیم می‌شوند. بازی‌های آفلاین که اصولا از کمپین داستانی یا انجام مسابقات تشکیل داده شده و نیازی به اتصال آنلاین ندارند و بازی‌های آنلاین که طبیعتا زمان پاسخگویی تأثیر فراوانی روی عملکرد گیمر در طول بازی دارد. درصورتی‌که بخواهید برای کنسول‌های نسل هشتمی، تلویزیون یا نمایشگر تهیه کنید، مواردی ازجمله نرخ نوسازی ۶۰ هرتزی، رزولوشن FHD برای کنسول‌هایی مانند پلی استیشن 4 و ایکس باکس وان یا رزولوشن 4K برای پلی استیشن 4 پرو و ایکس باکس وان ایکس اهمیت فراوانی دارد. به‌دلیل اینکه به‌صورت رقابتی آنلاین بازی‌ها را تجربه نمی‌کنید، زمان پاسخگویی در اولویت پایین‌تری قرار می‌گیرد. برای تجربه کنسول‌های نسل بعدی ایکس باکس سری ایکس و پلی استیشن 5 بهتر است نمایشگر یا تلویزیونی 4K با نرخ نوسازی ۱۲۰ هرتزی داشته باشید تا تجربه‌ای حداکثری کسب کنید.

انجام بازی‌های رقابتی آنلاین: تقریبا تمامی مواردی که برای انجام بازی‌های آفلاین گفته شد، در مورد انجام بازی‌های رقابتی نیز صدق می‌کند. در انجام بازی‌های رقابتی، میزان تأخیر در پاسخگویی اهمیت فراوانی پیدا می‌کند. درحال‌حاضر، نمایشگرها بهترین گزینه برای انجام بازی‌های آنلاین هستند و مدل‌هایی نیز به بازار عرضه خواهد شد که از زمان پاسخگویی ۰/۵ میلی‌‌ثانیه‌ای بهره می‌برند. درصورتی‌که بیشتر به تجربه بازی‌های رقابتی آنلاین می‌پردازید نیازی به صرف هزینه بیشتر برای خرید نمایشگری 4K ندارید و درواقع نمایشگری FHD اما با زمان پاسخگویی بسیار کم و نرخ نوسازی ۶۰ هرتزی می‌تواند پاسخگوی نیازتان باشد.

امیدواریم مقاله برایتان مفید واقع شده باشد. 

ZOOMIT